فصلنامه پاییزه «دیدهبان هوش مصنوعی» با تمرکز بر موضوع «هوشوارگی ماشین» منتشر شد. این نشریه که از سال ۱۳۹۷ فعالیت خود را آغاز کرده، با هدف رصد و تحلیل اکوسیستم هوش مصنوعی در ایران و جهان، تاکنون گامهای مؤثری در مسیر مستندسازی پیشرفتهای این حوزه برداشته است. «دیدهبان» به تازگی فعالیتهای خود را به انتشار دوفصلنامه تخصصی گسترش داده و هر شماره را به بررسی یکی از موضوعات کلیدی هوش مصنوعی اختصاص داده است.
در دومین شماره این فصلنامه، مفاهیم پایه و تحولات اساسی در حوزه مدلهای بنیادی بررسی شده و تغییرات عمیقی که این فناوری در ساختار هوش مصنوعی ایجاد کرده، مورد واکاوی قرار گرفته است. این مدلها، از جمله مدلهای زبانی بزرگ (LLMs)، دیگر تنها محدود به چتباتها نیستند و کاربردهای فراگیری در صنایع، پژوهشها و زندگی روزمره یافتهاند.
برای بهرهبرداری از پتانسیل عظیم این فناوری، لازم است فراتر از نقش مصرفکننده نهایی حرکت کنیم و تسلط بیشتری بر لایههای زیربنایی آن به دست آوریم. فصلنامه دیدهبان هوش مصنوعی با گردآوری جامعترین اطلاعات از منابع معتبر جهانی و دادههای داخلی، بستری برای این هدف فراهم کرده است.
مدلهای بنیادی: از مفاهیم پایه تا کاربردهای پیشرفته
این شماره، با توضیح مفاهیمی نظیر پردازش زبان طبیعی (NLU)، توکنسازی و شیوههای کار با پرامپتها، راهنمایی جامع برای آشنایی علاقهمندان تازهوارد به حوزه هوش مصنوعی ارائه میدهد. در ادامه نیز به تحلیل تخصصی مدلهای زبانی بزرگ پرداخته و این ابزارها را از زوایای مختلف مقایسه میکند.
این رویکرد چندلایه باعث شده که این فصلنامه نهتنها برای متخصصان، بلکه برای علاقهمندان عمومی نیز قابلاستفاده باشد. به همین دلیل، «دیدهبان» به یکی از منابع مهم در کتابخانههای عمومی، دانشگاهها و مراکز علمی تبدیل شده است.
مدلهای زبانی فارسی و اکوسیستم بومی هوش مصنوعی
یکی از ویژگیهای متمایز این شماره، تمرکز ویژه بر مدلهای زبانی فارسی است. مدلهایی همچون پارسبرت، درنا، شیراز و آریابرت، در کنار فعالیتهای شرکتهای پیشرو داخلی، به طور جامع معرفی و تحلیل شدهاند. این فصلنامه تلاش کرده تا به نوعی دایرةالمعارفی از مدلهای بومی ارائه کند و نقشی مؤثر در تقویت اکوسیستم هوش مصنوعی کشور داشته باشد.
پژوهش، توسعه و انتخاب بهترین مدلها
دیدهبان هوش مصنوعی علاوه بر ارائه اطلاعات، ابزاری ارزشمند برای پژوهشگران، اساتید دانشگاه و دانشجویان در حوزههای مرتبط با هوش مصنوعی است. این شماره، با استفاده از جداول و نمودارهای دقیق، دادههای کاربردی برای انتخاب بهترین مدلهای زبانی در پروژههای مختلف ارائه میدهد و نقشه راهی برای توسعهدهندگان و شرکتها ترسیم میکند.
چشمانداز هوش مصنوعی ایران و جهان
«دیدهبان» در این شماره تلاش کرده است تا با نگاهی جامع، نقش متخصصان داخلی و دستاوردهای آنان را برجسته کند. معرفی شرکتها و توسعهدهندگان ایرانی فعال در حوزه مدلهای زبانی، گامی در جهت ارتقای جایگاه ایران در این صنعت جهانی است.
اگر علاقهمند به مطالعه تحولات هوش مصنوعی و یادگیری عمیقتر درباره مدلهای بنیادی هستید، میتوانید دومین شماره فصلنامه دیدهبان هوش مصنوعی با موضوع «هوشوارگی ماشین» را تهیه کنید. این فصلنامه به صورت آنلاین از طریق وبسایت رسمی دیدهبان در دسترس است و منبعی بینظیر برای آشنایی با مسیر تکامل هوش مصنوعی، از ماشینهای ساده تا هوش انسانگونه به شمار میرود.