چند روز پیش خبری منتشر شد که یکی از گوشیهای ناتینگ در هند دچار انفجار شده و حادثهای مرگبار را رقم زده است. در این اتفاق، یک موتورسوار که گوشی CMF Phone 1 ناتینگ را در جیب خود داشت، جان خود را از دست داد و فرد دیگری نیز بهشدت آسیب دید. این رویداد بار دیگر توجه عموم را به موضوع مهمی جلب کرد: آیا باتریهای بادکرده همیشه خطر انفجار دارند؟
در دهههای اخیر، باتریهای لیتیوم-یونی جایگزین باتریهای قدیمی شدهاند و تقریباً در تمامی دستگاههای مدرن مانند گوشیهای هوشمند، لپتاپها و تبلتها مورد استفاده قرار میگیرند. این باتریها بهرغم مزایای بسیاری که دارند، خطراتی نیز به همراه دارند که در ادامه به آنها میپردازیم.
چرا باتریهای لیتیوم-یونی منفجر میشوند؟
هر باتری قابل شارژ ممکن است دچار تورم یا حتی انفجار شود، اما این مسئله در مورد باتریهای لیتیوم-یونی شایعتر است. مهمترین دلایل این مشکل عبارتاند از:
۱. نقص در تولید
کیفیت پایین مواد اولیه یا خطا در فرآیند تولید میتواند به مشکلاتی مانند باد کردن یا انفجار باتری منجر شود. با اینکه شرکتهای معتبر معمولاً کنترل کیفیت سختگیرانهای دارند، احتمال وقوع چنین مشکلاتی در تولیدات تقلبی یا برندهای ناشناخته بالاتر است.
۲. طراحی ضعیف یا استفاده از باتریهای فیک
باتریهایی که طراحی معیوب دارند یا توسط شرکتهای نامعتبر ساخته شدهاند، اغلب بهدلیل کیفیت پایین، عمر کوتاهی داشته و مستعد مشکلاتی نظیر تورم و داغ شدن بیشازحد هستند.
۳. شارژ بیشازحد
ورود جریان الکتریکی اضافی به باتری باعث تولید گاز و گرما درون آن میشود که ممکن است باتری را متورم کند. در صورتی که باتری بادکرده دچار سوراخ شدگی شود، احتمال انفجار آن بسیار زیاد است.
۴. قرار گرفتن در معرض دمای بالا
گرما، یکی از بزرگترین دشمنان باتریهای لیتیوم-یونی است. دستگاههایی که در دمای بالا قرار میگیرند، واکنشهای شیمیایی در باتری را تسریع کرده و باعث باد کردن یا انفجار میشوند.
۵. شارژرهای بیکیفیت
شارژرهای غیراستاندارد ممکن است جریان برق ورودی را بهدرستی کنترل نکنند و باعث مشکلاتی مانند شارژ بیشازحد و تورم باتری شوند.
نشانههای تورم باتری
علائم تورم باتری را میتوان به دو دستهی فیزیکی و عملکردی تقسیم کرد.
1. نشانههای فیزیکی:
برآمدگی در پشت دستگاه یا جدا شدن قاب گوشی، از اولین نشانههای تورم باتری است.
2. نشانههای عملکردی:
کاهش ناگهانی عمر باتری، داغ شدن غیرعادی دستگاه، و خاموش شدنهای مکرر از علائم دیگر تورم باتری هستند.
آیا باتریهای بادکرده همیشه منفجر میشوند؟
باتریهای بادکرده ممکن است منفجر شوند، اما این اتفاق نادر است. با این حال، خطر انفجار را نباید نادیده گرفت؛ زیرا این باتریها میتوانند به سایر قطعات دستگاه آسیب برسانند یا حتی باعث حوادث جدی شوند.
چگونه از تورم و انفجار باتری جلوگیری کنیم؟
۱. اصلاح عادات شارژ کردن
مدارهای محافظتی در دستگاههای مدرن از شارژ بیشازحد جلوگیری میکنند، اما بهتر است گوشی یا لپتاپ خود را برای مدت طولانی در حالت شارژ رها نکنید.
۲. جلوگیری از دمای بالا
دستگاههای الکترونیکی را از منابع گرما، مانند نور مستقیم خورشید یا وسایل گرمایشی، دور نگه دارید.
۳. استفاده از شارژرهای باکیفیت
از شارژرهایی استفاده کنید که توسط تولیدکنندهی دستگاه یا برندهای معتبر عرضه میشوند. شارژرهای استاندارد از آسیب به باتری جلوگیری میکنند.
در صورت باد کردن باتری چه کنیم؟
اگر متوجه باد کردن باتری دستگاه خود شدید:
• فوراً دستگاه را خاموش کنید.
• آن را از منبع برق جدا کنید.
• از تلاش برای تعمیر باتری پرهیز کنید؛ تعویض باتری باید توسط افراد متخصص انجام شود.
باتریهای بادکرده نباید در محیط خانه نگهداری شوند. آنها را در یک ظرف فلزی یا کیسهی ضدآتش قرار داده و به مراکز بازیافت مخصوص تحویل دهید.
آیا ممکن است باتری دستگاه نو باد کند؟
بله، حتی باتریهای دستگاههای نو نیز ممکن است دچار تورم شوند. اگر چنین موردی مشاهده کردید، دستگاه را فوراً خاموش کرده و با گارانتی یا تعمیرکار مجاز تماس بگیرید.
نتیجهگیری
باتریهای لیتیوم-یونی با وجود کارایی بالا، خطراتی نیز دارند که نباید نادیده گرفته شوند. آگاهی از نشانههای تورم و اصلاح عادات استفاده میتواند به افزایش ایمنی و عمر باتری دستگاه شما کمک کند.