در تازهترین پژوهشهای هوش مصنوعی، شرکت متا با همکاری مرکز باسک (BCBL) در اسپانیا موفق شده است مدلی را توسعه دهد که میتواند سیگنالهای مغزی را با دقتی بالا رمزگشایی کند. این مدل قادر است تا ۸۰ درصد از کاراکترهای تایپشده را تنها بر اساس دادههای مغزی بازسازی کند.
این پژوهش از روشهای غیرتهاجمی مانند مگنتوانسفالوگرافی (MEG) و الکتروانسفالوگرافی (EEG) برای ثبت فعالیتهای عصبی استفاده کرده است. نتایج نشان میدهند که امکان بازسازی جملات کامل از سیگنالهای مغزی وجود دارد—تحولی که میتواند آیندهی ارتباط انسان و ماشین را دگرگون کند.
از تفکر تا تایپ: مغز چگونه زبان را پردازش میکند؟
یکی از پرسشهای کلیدی در علوم شناختی این است که چگونه مغز افکار را به کلمات تبدیل میکند. این مطالعه نشان میدهد که مغز ابتدا مفاهیم انتزاعی را پردازش کرده و سپس آنها را به کلمات و در نهایت به اعمال حرکتی مانند فشردن دکمههای کیبورد تبدیل میکند.
محققان متا همچنین دریافتند که پردازش زبان در مغز بهصورت یک کد عصبی پویا انجام میشود. این یعنی اطلاعات به شکلی مستمر و انعطافپذیر در سیستم عصبی جریان دارند، نه بهصورت ثابت و ایستا.
کاربردهای فناوری: کمک به بیماران، آیندهی ارتباطات
یکی از مهمترین کاربردهای این فناوری، توسعهی رابطهای مغز و کامپیوتر (BCI) برای کمک به بیمارانی است که توانایی صحبت کردن خود را از دست دادهاند. تصور کنید فردی که بر اثر سکته یا بیماریهای عصبی قادر به تکلم نیست، بتواند تنها با استفاده از سیگنالهای مغزی خود، پیامهای متنی ارسال کند!
البته هنوز چالشهایی در مسیر توسعهی این فناوری وجود دارد؛ از جمله نیاز به محیطهای مغناطیسی کاملاً محافظتشده برای ثبت دقیق فعالیت مغزی و بهینهسازی بیشتر مدلهای یادگیری ماشین.
سرمایهگذاری متا در علوم شناختی
متا برای پیشبرد این تحقیقات، مبلغ ۲.۲ میلیون دلار به بیمارستان بنیاد روتشیلد اختصاص داده است. این سرمایهگذاری نشاندهندهی تعهد متا به همکاری با مؤسسات تحقیقاتی پیشرو در اروپا برای توسعهی فناوریهای پیشرفته در علوم اعصاب و هوش مصنوعی است.
آیندهی ارتباط انسان و ماشین
تلاش برای رمزگشایی کد عصبی زبان یکی از چالشهای بزرگ دنیای علوم شناختی و هوش مصنوعی است. درک بهتر معماری عصبی مرتبط با زبان میتواند مسیر توسعهی هوش ماشینی پیشرفته (AMI) را هموار کند—هوشی که قادر خواهد بود با انسان تعامل طبیعیتر و مؤثرتری داشته باشد.
در آینده، شاید دیگر نیازی به تایپ کردن نباشد؛ کافی است به چیزی فکر کنیم، و ماشین آن را برای ما ثبت کند. آیا این آیندهای هیجانانگیز نیست؟